Podcast toegankelijkheid paardensport
‘Ieder dorp zou een manege moeten hebben’
Het toekomstbestendig houden van de paardensport is van groot belang. Naast het dossier welzijn richten we daarvoor ook het vizier op het toegankelijk houden van onze sport. Er liggen bedreigingen op de loer, maar er zijn eveneens kansen. Dit alles bespreken we met KNHS-manager wedstrijdsport Gerard Arkema en FNRS-manegehouder Theo Derks.
Tekst Peter van Pinxteren Beeld Arnd Bronkhorst en Nikki de Kerf
Maatschappelijke ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op en hebben ook gevolgen voor het verenigingsleven en de veranderende rol die maneges spelen als instap voor de paardensport. Recent kwam het nieuws naar buiten dat sommige manegebedrijven de deuren moeten sluiten vanwege oplopende kosten, terwijl andere ruitersportcentra met oplopende wachtlijsten kampen. Het is een situatie die om aandacht vraagt, zowel vanuit de KNHS als FNRS, en die we graag voorleggen aan twee personen die gepokt en gemazeld zijn in de paardensector.
Gerard Arkema, manager wedstrijdsport bij de KNHS, en Theo Derks, eigenaar van Ruitersportcentrum De Drie Linden uit het Brabantse Zeeland, vertellen in onderstaande podcast meer over de huidige ontwikkelingen, bijkomende uitdagingen en de kansen en mogelijkheden die er zijn richting de toekomst.
(Het gesprek vond plaats tijdens de drukbezochte editie van The Dutch Masters. Dat leverde een passende setting op, maar ook enige achtergrondruis in de opname.)
Eline Baerts & Zafira Dona
Eline Baerts kreeg Zafira Dona als veulen in 2004. “Ik maakte haar zelf zadelmak en in de basissport doorliepen we alle klassen. In 2020 reden we ZZ Zwaar en bleven onze scores steken. We maakten toen de overstap naar de Working Equitation en daardoor werd Zaf lichamelijk sterker en stabieler in de dressuur. We pakten daarna de reguliere dressuur weer op en reden binnen een jaar van het ZZ Zwaar naar de Grand Prix. Daarmee kwam echt een meisjesdroom uit! Toch moest het allermooiste moment nog komen. Dat was in 2022, tijdens het WK Working Equitation. Daar startten we voor het Nederlandse team. Zaf was toen achttien jaar en topfit. Toch besloot ik dat ze definitief met wedstrijdpensioen mocht. Ze had me al zoveel gegeven en twee hele grote dromen waargemaakt. Onder toeziend oog van mijn teamleden nam Zaf afscheid van de sport. Een heel mooi en emotioneel moment.
Daarna heb ik haar rustig afgetraind en nu rijd ik haar nog vier keer per week. Zaf wordt ook gereden door een vriendin van mij en mijn zoontje (10) zit er soms op. We doen alleen nog leuke dingen en rijden niet meer met de intensiteit van vroeger. We maken bosritten en soms gaat Zaf nog mee naar een koeientraining. In de bak laat ze zien dat ze niet alles verleerd is. Als je een serie wilt rijden, voelt ze zich nog een prinsesje. Ik merkte wel dat ze wat stijver werd. Ze begint wat artrose te krijgen en dus heb ik haar onlangs laten inspuiten in de hals. Een stille droom is om nog een keer een eitje uit haar te spoelen. Ze is een Grand Prix-keurmerrie en een veulen van haar zou mijn droom helemaal compleet maken. Maar ze gaat hier nooit meer weg. Ze mag heerlijk van haar pensioen genieten. Dat heeft ze echt verdiend.”
Linsey Manten & Zamzam
ACSI Zamzam (20) kwam onder Alice Naber-Lozeman aan start op het EK eventing en liep op viersterrenniveau. Inmiddels is hij drie jaar met prepensioen bij Manege ’t Hoogt in Utrecht. Linsey Manten werkt daar en rijdt op ZamZam. “Met manege-eigenaar Thijs Visscher liep Zamzam in de L-eventing. Ruim twee jaar geleden vroeg hij of ik Zamzam dressuurmatig wilde trainen. Ik ben ook wedstrijden gaan rijden en begon in de B. Dit voorjaar staat ons M1-debuut op de planning. Waarschijnlijk is dit het hoogste niveau dat Zamzam nog zal starten. Hij is nog fit, maar in het verleden is hij een keer met zijn been in het prikkeldraad beland. In de winter is dat been wat dikker. Hij loopt dan iets stijver en heeft een goede warming-up nodig. Maar hij doet hartstikke goed zijn best en vindt het werk nog erg leuk.”
Anderhalf jaar geleden stopte Thijs met de eventingwedstrijden en sindsdien mag Zamzam ook ruiters in de manegelessen blij maken. “Ik rijd zo’n vier à vijf keer per week op hem en in totaal loopt hij zo’n twee uur per dag. Zamzam is heel braaf voor minder ervaren ruiters en zij vragen er ook niet zoveel van. Die lessen zijn minder intensief voor hem. In de manegelessen is ieder week een ander thema. De ene keer is dat dressuur, de andere keer springen of spelletjes doen. Dat zorgt ook voor veel afwisseling in zijn week. Zelf rijd ik Zamzam voornamelijk dressuurmatig en een keer per week springen we. Ondanks al zijn ervaring zou ik Zamzam geen typische schoolmaster noemen. Zo is hij ook niet verkocht. Het is echt een paard met een mening. Je moet het echt samen met hem doen en hij geeft het je niet cadeau. Maar als je eenmaal een band met hem hebt, doet hij het voor je.”
Berber Bakker & Flicka
Berber Bakker vormt al vijftien jaar een combinatie met de Haflingermerrie Flicka. “We waren allebei elf jaar toen we elkaar leerden kennen. Flicka was eerst mijn verzorgpony en na vier jaar kochten we haar. We reden de eerste jaren recreatief en begonnen in de B dressuur bij de pony’s. Vorig jaar april haalde ze haar sportpredicaat (Z1+3) bij de paarden. Flicka was toen 25. Vanuit het stamboek kreeg ik te horen dat dit echt een uitzonderlijke prestatie is. Eigenlijk was het sportpredicaat helemaal niet mijn doel. Ik was al blij als ik een keer M1 kon rijden! Toen dat lukte, hebben we onze grenzen steeds verder verlegd. Ik merkte wel dat de Z-oefeningen wat zwaarder voor haar werden. Daarom had ik besloten dat ze na het behalen van het sportpredicaat met actief pensioen mocht.
Nu rijd ik haar drie keer per week. We maken veel buitenritjes, longeren en doen mee aan TREC-clinics. Soms trainen we nog in de bak en daar is ze fanatieker dan ooit. Mensen verwachten niet dat Flicka 26 is. Bijna wekelijks hoor ik: ‘Oh, is ze echt zo oud?!’ Ze heeft een iets langere warming-up nodig, maar verder merk ik weinig qua ouderdomskwaaltjes. In het verleden heeft ze meerdere gezondheidsproblemen gehad, zoals een darminfectie en hoefbevangenheid, maar met het juiste management houden we dit goed onder controle. Ik probeer Flicka wel zo fit mogelijk te houden, omdat ze paardenastma heeft. Juist door te rijden heeft ze daar minder last van. Bovendien wordt ze vervelend en ongeduldig als ik niks met haar doe. Ze wil heel graag wat doen en zolang het kan, blijven we de dingen doen waar we samen blij van worden.”