Stal van Brenk
familiebedrijf met visie
Op slechts tien minuten fietsen van het Utrechtse stadshart bevindt zich Manege Stal van Brenk. Ondanks de centrale ligging is op deze grote manege niets te merken van de stadse drukte. Er is sprake van een knusse gezelligheid en paarden staan er in ruime loopstallen. Paard&Sport nam een kijkje bij dit bijzondere familiebedrijf.
Tekst & beeld Annemijn Groeneveld Interview Peter van Pinxteren

In eerste instantie draaide het bedrijf van de familie Van Brenk om koeienhandel. Maar toen de dochters een passie voor de paardensport ontwikkelden, kwam daar verandering in. Langzaam verschoof het zwaartepunt naar de paarden en in 1992 zag Manege Stal van Brenk het levenslicht. Zes jaar later zouden dochter Marrie en haar man Willem van der Horst de boerderij overnemen en volledig op paarden overstappen. Waar het ooit met enkele pony’s begon, is de manege inmiddels een van de grootste van Nederland met meer dan negenhonderd wekelijkse lesklanten.
Hard werken
Beetje bij beetje groeide het bedrijf, maar dat ging niet zonder slag of stoot, vertelt Marrie: “Als we weer wat hadden verdiend, konden we wat bijbouwen. Het duurt in deze omgeving alleen zomaar zeven jaar om een vergunning te krijgen en we hebben te maken gehad met een dwarsliggende buurman.” Het harde werken heeft geloond. De manege beschikt over drie binnenrijbanen, een grote buitenrijbaan van 45 bij 45 meter en een springtuin.

Bij Stal van Brenk rijden wekelijks meer dan 900 lesklanten.
Het bedrijf biedt inmiddels veel meer aan dan alleen paardrijlessen. Marrie somt op: “We werken met scholen samen, hebben een gehandicaptenstichting en een pensionstalling. Daarnaast organiseren we in de vakanties ponykampen, houden we vier keer per jaar een proevendag en hebben we jokerpaarden, dus dummiepaarden, om houding en zit op te oefenen.” Het werk gaat zeven dagen in de week door. Om dit te kunnen organiseren heeft de manege zo’n vijftien man vast personeel in dienst en zijn er studenten van de opleiding paardenhouderij die twee tot vier dagen in de week meedraaien als onderdeel van de praktijklessen.
Juiste mensen
Dochters Kim (26) en Marleen (24) zijn ook volop betrokken bij dit familiebedrijf. De lange dagen hebben hen nooit afgeschrikt. “Mijn ouders hebben me altijd de vrijheid gegeven om wat anders te doen”, benadrukt Marleen. “Omdat ik hiermee ben opgegroeid, wist ik waaraan ik begon. Ik begon het werk hier steeds leuker te vinden en ben ook gaan lesgeven.” Inmiddels helpt Marleen ook mee aan de zakelijke kant van het bedrijf en coördineert ze het stalwerk.
Haar oudere zus Kim volgde een vergelijkbaar pad. Als fanatiek ponyruiter lag werken in de hippische sector bij haar voor de hand. “Ik werkte eerst ergens anders, maar toen we hier mensen tekortkwamen, ben ik teruggekomen. En nu ben ik hier nog steeds”, vertelt ze met een lach. Ze helpt met de financiële administratie en de planning, en traint daarnaast jonge paarden. Moeder Marrie gloeit van trots als ze haar dochters hoort vertellen. “Mijn werk is echt voortgekomen uit een passie, en het is ontzettend leuk om te zien dat de meiden het nu willen overnemen. In zo'n bedrijf is het cruciaal om de juiste mensen op de juiste plek te hebben. Dankzij mijn dochters en de andere medewerkers draait alles nu als een geoliede machine”, vertelt ze.

De pony's worden buiten de loopstal opgezadeld.

Pony's en paarden worden mede ingedeeld op voerbehoefte.

Enkele spelregels dragen bij aan de wijze van huisvesting.

De rust straalt er ook bij deze paarden vanaf, staand in de permanente buitenuitloop van een van de grote loopstallen.
Facts & figures
- 125 paarden en pony’s
20-25 pensionpaarden
2 binnenrijbanen van 20x40
1 binnenrijbaan van 25x40
Buitenrijbaan van 45x45
Springpiste van 40x40
(Uit)loopstallen, paddocks en weide
Loopstallen
Wie over het terrein van Manege Stal van Brenk rondloopt, ziet een gevarieerde mix van stalling. Er zijn enkele gangpaden met traditionele boxen, maar de meeste paarden en pony’s staan in loopstallen, waarvan een gedeelte ook toegang biedt tot ruime paddocks als permanente buitenuitloop. “Al zeker vijftien jaar geleden hebben we dit soort loopstallen gemaakt voor de kleinste pony’s”, vertelt Marrie. “Ik kende dat principe al van de koeien en we merkten al snel dat het goed werkte. Nu lopen vrijwel alle pony’s in een loopstal.”
Hoewel deze manier van stalling zeker niet goedkoper is, zou Marrie niet anders meer willen. “De paarden zijn een stuk socialer naar elkaar toe, omdat ze elkaar goed kennen. Daardoor maken ze veel minder ruzie met elkaar. In de groepsstalling kunnen ze hun ei kwijt; als ze willen spelen, gaan ze spelen en als ze willen slapen, gaan ze slapen.” Deze vorm van stalling vereist ook een aanpassing in het dekenbeleid. De manege heeft ervoor gekozen om de paarden niet standaard een deken op te doen, maar om ze deels te scheren. “Ze zien er door hun wintervacht minder mooi uit dan een sportpaard, maar de beharing is wel functioneel. We hebben zelden een ziek paard.” Het voerbeleid is soms wel lastig. “Sommige paarden blijven de hele dag door eten en worden te dik. We proberen daarom paarden met dezelfde voerbehoefte bij elkaar te zetten.”
‘Het is ontzettend leuk om te zien dat de meiden het nu willen overnemen’

Kim van der Horst met een van de paarden in een uitloopstal.
Genoeg land
Voor hun eigen veiligheid halen de kinderen niet zelf de pony’s uit de loopstal. Dit gebeurt door medewerkers. “We werken met kinderen vanaf zes jaar, dus dan is het fijn als ze daar wat hulp bij krijgen, mochten de pony’s toch een keer ruzie hebben of gaan rennen. Het opzadelen doen de kinderen zo veel mogelijk zelf”, legt Marrie uit. “Bij de uitloopstallen die zijn aangesloten op een paddock mogen klanten, afhankelijk van hun niveau, de paarden meestal zelf pakken. Ook daar staat altijd iemand van het personeel klaar om te helpen.”
In de zomermaanden staan de paarden altijd buiten. Ondanks de ligging aan de rand van de stad, beschikt de manege over genoeg land om alle paarden weidegang te bieden. “Het bedrijf zelf staat op vier hectare. In de zomermaanden huren we nog zes à zeven hectare bij van de buren en voor paarden met een blessure of die wat minder in hun vel zitten, hebben we een dependance van vier, vijf hectare. Aan de overkant van de spoorlijn kunnen de paarden nog op een stuk van negen hectare staan.”

Bij Stal van Brenk is ongeveer vijftien man personeel werkzaam en helpen ook studenten mee.
Nieuwe methodes
Ook tijdens de lessen heeft Manege Stal van Brenk paardenwelzijn hoog in het vaandel staan. “We horen weleens dat ouders zeggen: ‘Geef maar een tik of een schopje als de pony eigenwijs is’. Wij proberen dat met onze instructeurs anders te brengen en de kinderen te leren waarom een pony niet luistert”, vertelt Marrie. Op die manier hoopt ze dat er ook meer bewustwording bij ouders ontstaat. “We willen in de toekomst ouders nog meer meenemen in dat proces, want we krijgen nu soms mailtjes met vragen over waarom we iets op een bepaalde manier aanpakken, omdat ouders de kennis niet hebben. Aan de andere kant willen we ook graag dat kinderen zelfstandig worden, dus daarin moeten we de balans opzoeken.”
“We merken dat mensen meer behoefte hebben om niet alleen te rijden, maar ook dingen naast het paard te doen en te leren over paardengedrag”, merkt Kim op. “We doen bijvoorbeeld grondwerk en schriktraining.” Marrie herkent deze behoefte bij de lesklanten eveneens: “De volwassenen mogen de paarden naar de wei brengen. Dat vinden mensen ineens helemaal geweldig en je ziet dat mensen daar voldoening uithalen. Vijf jaar geleden deden we zoiets nog niet.”
Daarnaast kunnen de ruiters sinds een jaar hun houding oefenen op jokerpaarden Thea en Theo. Deze kunststof paarden bieden de mogelijkheid om te oefenen, zonder een paard in de weg te zitten. “We hebben die ook gekocht met het oog op dierenwelzijn”, vertelt Marrie. “Mensen die het lastig vinden om balans te houden, kunnen hier begeleiding in krijgen.”
Gezelligheid
Ondanks het grote klantenbestand, geeft de manege een huiselijk gevoel. Buiten op een loungeset zit een groepje amazones, die na hun les een kopje thee drinken en een taart delen. “Dit is naast een paardenrug onze favoriete plek om te zitten”, grappen ze. Ook in de kantine, die uitzicht biedt op een van de binnenbakken, is het een gezellige boel. Kinderen lopen in en uit, en de snoepjes vliegen over de toonbank. “Dat is wat deze manege écht speciaal maakt: de gezellige sfeer”, besluit Marrie.
‘In de groepsstalling kunnen ze hun ei kwijt’

Manege als leerplek
Manege Stal van Brenk biedt leerplekken aan studenten van de mbo-opleiding paardenhouderij van Yuverta. De studenten maken gebruik van de paarden voor de praktijklessen voor verschillende delen van de opleiding, waaronder de ORUN-instructeursopleiding. Daarnaast wordt de paardenklas van de vmbo-afdeling van Aeres op het bedrijf georganiseerd. Twee dagen in de week komen scholieren om te proeven van het werk in de hippische wereld. Naast het rijden komt tijdens de lessen de verzorging aan bod.



