Do’s en

don’ts bij een

GESPANNEN PAARD

Iedere ruiter heeft er wel eens mee te maken: een paard dat gespannen is. Of het nu komt door een onbekende omgeving, harde geluiden of een wedstrijd; spanning kan invloed hebben op de prestaties, maar ook op de veiligheid. Hoe ga je hier het beste mee om? Wat kun je doen om je paard te helpen ontspannen, en wat moet je juist niet doen? Gedragsdeskundigen Doreen Proos en Yvet Blokesch zetten de belangrijkste do’s en don’ts op een rij.

Tekst Carolien Tesselhof​​​ Beeld Arnd.nl, Teckel Productions, eigen archief

Doreen Proos: ‘Geef je paard veel opdrachten’

  Do’s

Als je paard spanning opbouwt, dan gaan zijn hoofd en hals omhoog. Dat zorgt ervoor dat je paard adrenaline gaat aanmaken. Aangezien een paard een prooidier is, is hij dan klaar om te vluchten. Het is dus belangrijk om ervoor te zorgen dat het hoofd niet omhoog gaat. Als het paard zijn hoofd meer horizontaal houdt, evenwijdig aan zijn rug, dan zal hij endorfine aanmaken en ontspannen. Dat kan je doen door als ruiter je handen wat lager en breder te houden. Dit zorgt ervoor dat het bit anders gaat inwerken en het paard zijn hoofd/hals naar beneden zal brengen.  


2Probeer zacht en soepel te blijven in je arm en hand. Als jij een vriendelijke hand hebt, kan je paard zijn hals makkelijker naar beneden brengen vanuit de schoft en daardoor zijn achterbeen en rug beter gebruiken.   


3

Vraag stelling. Door stelling te vragen, zal je paard zijn hoofd namelijk eerder laten zakken.  


4

Laat je paard niet kijken naar wat hij eng vindt. Zorg ervoor dat hij de aandacht bij jou houdt. Als je je paard namelijk laat kijken, dan zal hij zijn hoofd omhoog brengen en gaat hij alleen maar meer dingen zien die hij eng vindt.  


5

Geef je paard veel opdrachten: rijd bijvoorbeeld veel overgangen en laat het paard een paar passen wijken. Als je paard wat verder is in de africhting, kun je in stap een wending om de voorhand maken. Bij de overgangen vanuit de draf naar de stap is het belangrijk om niet te lang over een overgang te doen: in drie passen wil je de overgang rijden, anders wordt het achterbeen te traag. De aandacht moet bij jou zijn. 


6

Oefen, voordat je op wedstrijd gaat, al eens op vreemd terrein. Laat het paard dan ook niet uitgebreid rondkijken, maar houd meteen de aandacht bij jou. Het beste ga je niet op wedstrijd voordat je paard kan wijken, dat kun je namelijk goed inzetten als je paard iets eng vindt.  


7

Las stappauzes in waarin je je paard laat halsstrekken. Tijdens het halsstrekken maakt je paard namelijk endorfine aan.  

doreen proos traint een gespannen paard vanaf de grond

‘Als het paard zijn hoofd meer horizontaal houdt, evenwijdig aan zijn rug, dan zal hij endorfine aanmaken en ontspannen’

  Don’ts

1

Ga niet terugtrekken, dan bouw je alleen maar meer spanning op. Als jij vriendelijk bent in je hand, dan kan je paard ook niet aan je gaan lopen trekken.  


2Word niet boos op je paard. Focus juist op het verleggen van de aandacht en zorg dat de aandacht bij jou komt. Ga heel actief met je paard aan de slag.  


3

Ga niet op wedstrijd als je paard daar nog niet klaar voor is. Je moet thuis fijn en ontspannen kunnen rijden. De aandacht moet je goed bij je kunnen houden voordat je naar vreemd terrein gaat.  


4

Rijd niet langdurig op dezelfde hand of alsmaar rechtuit. Maak veel wendingen, ga vaak van hand veranderen. Zo voorkom je dat je paard scheef wordt of dat hij zich gaat vervelen.

Wie is Doreen Proos?

Doreen Proos is een ervaren internationale Grand Prix-dressuuramazone, trainer en gecertificeerd gedragsdeskundige voor paarden. De geboren Australische volgde de ORUN-opleiding en studeerde communicatiewetenschappen aan de Radboud Universiteit. Ze trainde bij gerenommeerde instructeurs zoals Henk van Bergen, Coby van Baalen en Hans Peter Minderhoud. Naast haar succesvolle wedstrijdcarrière richt Doreen zich op het harmonieus trainen van ruiters en paarden, met een focus op evenwicht, souplesse en wederzijds begrip. 

www.doreenproos.nl

portretfoto van dressuuramazone doreen proos

Yvet Blokesch: ‘Leer de signalen van spanning bij je paard te herkennen’

  Do’s

Help je paard! Vaak gaat een gespannen paard op slot in zijn lichaam/schouders. Het is belangrijk om hem van het slot af te krijgen. Dat doe je door je paard een beetje te buigen als een soort banaan. Vraag wat stelling naar binnen en breng de schouders wat naar buiten. Buig je paard een beetje in, tot het punt dat je voelt dat je paard zacht wordt. Een gespannen paard wil graag recht blijven, klaar om te vluchten. Dat moet je proberen te doorbreken. In het begin kan het best lang duren voordat je bij dit punt bent. Maar doordat je iedere keer je paard laat merken dat je hem begrijpt, zal hij steeds meer op je vertrouwen en steeds eerder in staat zijn de spanning af te laten vloeien.  


2

Leer de signalen van spanning bij je paard te herkennen. Daar kun je het beste al op de grond mee beginnen. Grondwerk is een mooie basis voor het vertrouwen tussen ruiter en paard. Als je paard bijvoorbeeld een vogel ziet en daarmee bezig is, dan probeer je zijn aandacht weer bij jou te krijgen. Laat hem weten dat je die vogel gezien hebt, dat jij die vogel wel in de gaten zult houden en hij dat niet hoeft te doen. Die aandacht terugkrijgen doe je bijvoorbeeld door een klikgeluidje te maken of even de andere kant op te lopen.  


3

Oefen eerst veel thuis met de aandacht weer bij jou krijgen in een geval van spanning. Dan weet je paard dat hij ook in de proef op je kan bouwen. Is je paard fijn ontspannen, zoek dan eens bewust een moment op dat je weet dat hij spanning gaat opbouwen. Door het thuis al onder de knie te krijgen, kun je op wedstrijden ook veel eerder de aandacht weer bij jou krijgen. Is het juryhokje eng en voel je dat? Dan vraag je heel subtiel een klein beetje stelling om de spanning af te laten vloeien. Als je dat thuis goed onder de knie hebt, zal het in de ring met een hele kleine hulp ook goed gaan. Het valt dan niet eens op dat er spanning is, jij hebt het al herkent en er al wat aan gedaan, waardoor je paard weer vol vertrouwen verder loopt.  


4

Zorg dat je met je paard aan een lange teugel kunt wegstappen. Je moet het gevoel hebben dat je met je zit iedere pas je paard kunt laten stoppen. Je hebt de teugels daarvoor dus niet nodig. Aan een lange teugel weg kunnen stappen laat zien dat er wederzijds vertrouwen is.  


5

Heeft jouw paard veel last van spanning? Ga dan terug naar de basis, naar het vertrouwen. Je paard moet eerst de aandacht bij jou hebben. Een paard dat met zijn hoofd in de lucht van de trailer komt, heeft de aandacht niet bij jou. Maar wees zelf ook heel bewust bezig met je paard. Als jouw focus niet volledig op je paard ligt, kun je ook niet van je paard vragen om zijn aandacht bij jou te hebben. Probeer zelf te ontspannen. Denk niet dat je paard het probleem is en ga geen dingen honderdduizend keer herhalen.  

yvet blokesch staat naast haar paard die in vrijheid is

‘Focus niet te veel op het resultaat. Het gaat niet om die ene proef, maar om de lange termijn’

  Don’ts

1

Het helpt niet als je zelf zo voorzichtig mogelijk gaat rijden en niks van het paard vraagt. Dan laat je hem in de steek. Laat je paard juist weten dat je er voor hem bent door met de spanning aan de slag te gaan. 


2

Ga niet domweg wendingen of oefeningen rijden. Als je paard gespannen is, moet je daar eerst aan werken voordat je weer verder kunt gaan met andere dingen. Laat je paard merken dat je hem en zijn spanning ‘ziet’.  


3

Ga niet pushen. Als het juryhokje eng is en je gaat pushen, zegt het paard een volgende keer nog eerder dat als er iets eng is, hij er niet meer langs wil.  


4

Focus niet te veel op het resultaat. Het gaat niet om die ene proef, maar om de lange termijn. Een hoge score op harmonie is veel meer waard, dat ga je op den duur terugzien in alle punten.  


Wie is Yvet Blokesch?

Yvet Blokesch van Feather Light Horsemanship heeft op haar stal in Wapenveld een eigen benadering in de omgang met paarden. Ze heeft zich gespecialiseerd in het helpen van paarden met gedragsproblemen en het zadelmak maken van jonge paarden. Haar trainingsmethode richt zich op het opbouwen van vertrouwen en een harmonieuze samenwerking tussen mens en paard. ‘Ik train op basis van respect, vertrouwen, samenwerking en rust, zodat de paarden met zo min mogelijk spanning kunnen leren."

www.featherlightacademy.com  

yvet blokesch poseert naast haar paard