5
vernieuwingen
in de instructeurs-opleidingen
Binnen de KNHS instructeursopleidingen vindt voortdurend doorontwikkeling plaats. De afgelopen tijd zijn verschillende wijzigingen doorgevoerd en wij zetten de 5 belangrijkste voor je op een rij. Gert Naber, hoofd van de KNHS Academy, vertelt: “Alles wat we instructeurs leren is gericht op een duurzame en verantwoorde omgang met paard en ruiter. Daarmee investeren we niet alleen in goede instructeurs, maar ook in de toekomst van de paardensport."
Tekst Bettine van Harselaar Beeld archief Paard&Sport
| 1. |
Optimalisering van de opleiding manege-instructeur
De opleiding tot manege-instructeur is nog meer gericht op het lesgeven binnen een manegebedrijf: dus met veel oog op de ruiter die voor de ontspanning rijdt. Ook het groepsproces komt beter onder de aandacht. Sandra Melten nam enkele jaren geleden Manege Nieuw Amstelland over, maar was toen nog geen instructeur. Inmiddels heeft ze de opleiding Aspirant Manege gedaan, en nu volgt ze Basissport Manege op basis van zelfstudie. Bij zelfstudie moeten er, naast de opleiding op de eigen manege, ook drie andere manegebedrijven worden bezocht en zijn er centrale opleidingsdagen bij de KNHS in Ermelo.
Sandra was betrokken bij de optimalisering van de opleiding. Ze vertelt: “Het is goed dat er wijzigingen zijn doorgevoerd. De onderwerpen paard en welzijn, biomechanica en didactiek worden nu beter uitgelegd. Ook is de opleiding meer duidelijk op maneges gebaseerd, dat is heel anders dan een sportopleiding. Cursisten leren naast echt manegelessen geven ook hoe ze moeten omgaan met ouders of lastige klanten en krijgen longeerles.”
Voor Sandra is het ideaal dat ze binnenkort zelfstandig mag lesgeven én mensen kan opleiden binnen haar eigen bedrijf, ook met het oog op eventuele nieuwe instructeurs. “Eerder kon ik bijvoorbeeld bij zieken niet invallen op mijn eigen manege. Daarnaast vind ik het belangrijk om aan mijn klanten te laten zien dat ik de kennis in huis heb.”
De vernieuwde opleiding manege-instructeur biedt volgens Sandra een goede mix tussen manege- en sportgericht lesgeven. “Aan één of twee personen lesgeven is heel anders dan manegelessen, waar je soms tien tot twaalf ruiters in één les hebt. Voor het geven van groepslessen heb je veel focus nodig en je moet je aandacht goed kunnen verdelen.” Haar enthousiasme voor de opleiding geeft Sandra door aan toekomstige instructeurs: “Door deze vernieuwing heb je op maneges een mooie kans om het vak in de praktijk te leren. Als manege-instructeur moet je van alles een beetje kunnen. Paardenmensen zijn doe-mensen, dus het leren in de praktijk en het volgen van je eigen passie is ideaal.”
“Aan één of twee personen lesgeven is anders dan manegelessen, waar je tien tot twaalf ruiters in één les hebt.
| 2. |
Aspirant Instructeur
De opleiding Aspirant Instructeur is vanaf nu ook te volgen op eigen locatie. Wanneer je als ondernemer of instructeur een medewerker hebt die graag een instructeursopleiding op aspirantniveau wil volgen, maar die niet kan reizen met paarden, dan wordt er een complete aspirantopleiding op locatie verzorgd. Hiervoor bestaat eveneens een zelfstudievariant, voor iedereen die al ervaring heeft met het geven van manegelessen en rijden in de disciplines dressuur en springen.
De 19-jarige Mette Irausquin, volgde de opleiding zelfstudie Aspirant Manege en doet momenteel de zelfstudie Aspirant Voltige. Deze opleiding kan ze volgen op het manegebedrijf van haar ouders. Ze zegt: “Ik geef al twee jaar voltige- en paardrijlessen. Dit jaar had ik meer ruimte in mijn tijdschema, dus het leek me een goed moment om de opleiding te volgen.” Mette rijdt hobbymatig, en voltigeert op hoog niveau. Op het manegebedrijf van haar ouders worden lessen in zowel rijden als voltige aangeboden. Het verzekerd kunnen lesgeven was voor Mette een belangrijke factor om de opleidingen te volgen. “De opleiding is goed voor de ervaring, maar eveneens belangrijk voor de verzekering. Nu kan ik meer uren draaien in het bedrijf van mijn ouders. Het is heel leuk om lesklanten dingen bij te brengen, van beginner tot verder gevorderd.” Mette wordt begeleid door de instructeurs op de manege.
“Vooral theoretisch heb ik veel geleerd, bijvoorbeeld op het gebied van de didactiek. Ik wist al veel van paarden, maar kan het nu veel beter uitleggen!”
Kennis van het exterieur is essentieel voor een instructeur om beter in te schatten wat een paard aankan
| 3. |
Meer kennis over paardenwelzijn
In de opleidingen tot Aspirant Instructeur staan niet alleen rijtechnische vaardigheden centraal, maar is meer dan ooit aandacht voor essentiële thema’s als paardenwelzijn, exterieur, anatomie en didactiek. We spraken met Gert Naber, manager van de KNHS Academy, over het belang van deze onderwerpen en hun huidige rol in de opleiding.
Paardenwelzijn vormt een belangrijk deel van de opleiding. “Dit is de absolute basis van alles wat we doen. We leren onze aspirantinstructeurs vanaf het begin goed te kijken naar het gedrag van het paard, signalen van ongemak te herkennen en welzijn altijd voorop te stellen. Ze leren lesgeven met respect voor het dier als levend wezen, niet als sportobject”, aldus Naber.
Kennis van het exterieur en anatomie is essentieel voor een instructeur, legt Naber uit: “Dan kan een instructeur beter inschatten wat een paard aankan. Denk aan de bouw van het paard, de stand van de benen, de bespiering — dit alles heeft direct invloed op het functioneren onder het zadel. Hiermee kunnen ook blessures worden voorkomen.”
Alleen goed kunnen paardrijden is niet genoeg om instructeur te worden: je moet daarnaast de kennis kunnen overbrengen. Naber: “De kennisoverdracht moet aansluiten bij het niveau, de leeftijd en het leerdoel van de ruiter. In de opleiding besteden we daarom veel aandacht aan didactiek: hoe bouw je een les logisch op, hoe geef je feedback, hoe motiveer je leerlingen? Lesgeven is echt een vak. We combineren praktijk met theorie en houden steeds het paard centraal.”
‘Het wordt moeilijker om eigenaren of ruiters te vinden die hun paard beschikbaar stellen om met een vreemde ruiter een parcours te springen’
| 4. |
Opleiding zonder eigen paard bij Aeres Training Centre
De KNHS biedt nu een unieke samenwerking met Aeres Training Centre, waardoor het mogelijk is om de opleiding Instructeur Basissport Allround zonder eigen paard te volgen. Tijdens deze opleiding kan je een schoolpaard huren van Aeres Training Centre.
Het volgen van de normale instructeursopleiding, maar dan zonder eigen paard kan voor cursisten een uitkomst zijn. Christel de Boer gaf ruiterfitness lessen, is jury Bixie&Friends en Brons/Zilver en Aspirant Instructeur ORUN 2. Ze wil zelfstandig kunnen lesgeven en wil daarom de opleiding voor ORUN 3 instructeur volgen. Ze vertelt: “Ik heb zelf geen eigen paard, maar rijd altijd paarden van anderen. Deze zijn lang niet altijd geschikt of beschikbaar om een instructeursopleiding mee te volgen. De mogelijkheid om met een schoolpaard aan de opleiding deel te nemen, geeft me toch de kans om me verder te ontplooien als instructeur.”
Christel vindt het heel goed dat de instructeursopleiding in deze vorm wordt aangeboden. “Ik rijd al mijn hele leven paard, zowel op manegepaarden als op paarden van anderen, en heb ervaring met verschillende paarden in meerdere disciplines, recreatief en wedstrijdgericht. Daardoor denk ik dat mijn rijvaardigheid breed ontwikkeld is en ik makkelijk kan invoelen wat een ruiter nodig heeft op verschillende types paarden. Juist doordat ik geen eigen paard heb gehad, heb ik mezelf zo divers kunnen ontwikkelen.”
| 5. |
Examen ‘Trainen van een paard’ wijzigt voor Instructeur Basissport
Dit jaar is het examen ‘Trainen van een paard’ in de opleiding tot Instructeur Basissport Allround en Manege gewijzigd. Een belangrijke verandering is dat bij het onderdeel springen geen paardenwissel meer plaatsvindt. Dit betekent dat kandidaten tijdens het examen alleen met hun eigen paard springen.
Maaike Jansen, zelf actief in de springsport, volgt momenteel het sporttraject van de opleiding Instructeur Basissport en vindt dit een prima wijziging. “De opleider ziet ons al gedurende het hele traject en weet goed wie wat kan. Het niet hoeven rijden van een vreemd paard brengt minder risico’s met zich mee. Vooral met springen kan een paard angstig worden wanneer er een minder ervaren ruiter op zit.”
Dit laatste was voor de KNHS ook een belangrijke factor voor het wijzigen van de opleiding. Gert Naber vertelt: “Het wordt moeilijker om eigenaren of ruiters te vinden die hun paard beschikbaar stellen om met een vreemde ruiter een parcours te springen. Ook zien cursisten op tegen het springen van het parcours op een vreemd paard en voor enkelen was dit zelfs een reden om niet aan de opleiding Instructeur Basissport te beginnen. Daarnaast speelt mee dat bij een val van de ruiter de eigenaar van het paard aansprakelijk kan worden gesteld.”
Maaike Jansen zit met veel ruiters van een gelijk niveau in de groep, maar wel dressuur en springen door elkaar. “Voor een springruiter is het misschien makkelijker om dressuur te rijden of dressuurles te geven dan wanneer een dressuurruiter dat andersom moet doen. Daarom is het prima dat er bij het springen geen paardenwissel meer is.”
Schrijf je nu in voor een KNHS Instructeursopleiding!
Wil jij anderen helpen groeien in de paardensport en jezelf verder ontwikkelen als instructeur? Dan is een KNHS-opleiding iets voor jou! In het najaar van 2025 start het nieuwe opleidingsseizoen. De Manege Instructeurs Opleidingen zijn verbeterd zodat deze beter aansluiten op de wensen van de hippische ondernemers. Nieuw dit jaar is dat je de opleiding Instructeur Basissport Allround (ORUN 3) ook kunt volgen zonder eigen paard, maar met een schoolpaard van het Aeres Training Centre in Barneveld.Basissport.
Overzicht instructeursopleidingen
Je kunt je nu aanmelden voor de volgende opleidingen:
Aspirant Instructeur Manege Zelfstudie (start september 2025 en start februari 2026) (ORUN 2) > in deze opleiding leg je de basis voor een carrière als manege-instructeur. De opleiding tot Aspirant Instructeur is de eerste opleiding op weg naar het zelfstandig instructeursschap. Je volgt tijdens deze zelfstudie opleiding geen wekelijkse lessen, maar bereid je met je praktijkbegeleider voor op de PVB’s (examens).
Instructeur Basissport Manege (ORUN 3) > als Instructeur Basissport Manege geef je zelfstandig les aan ruiters met of zonder eigen paard, op maneges, verenigingen of bij mensen thuis. Je begeleidt ruiters van verschillende leeftijden en niveaus op F-proeven, B/L-niveau in dressuur en springen, met aandacht voor rijtechniek, ruiterfitheid en paardenwelzijn. Ook leer je activiteiten te organiseren en aspirantinstructeurs te begeleiden.
Instructeur Basissport Allround (in Assen, Marsum, Hoeven, Uden, Bunschoten en Oudkarspel, en zonder eigen paard bij het Aeres Training Centre) (ORUN 3) > als Instructeur Basissport geef zelfstandig je lessen aan recreatieruiters met of zonder eigen paard en aan wedstrijdruiters in de laagste wedstrijdklassen van de breedtesport (B/L). Je geeft les op maneges, verenigingen of aan particulieren. Je begeleidt paardensporters van uiteenlopende leeftijden en niveaus.
Sporttraject Instructeur Basissport Allround (in Ermelo en in Kronenberg) (ORUN 3) > het sporttraject Instructeur Basissport Allround is een traject voor ruiters die in de sport op Z-niveau of hoger actief zijn en hebben gepresteerd in de disciplines dressuur (Z1+1) of springen (1.30m +1) of eventing (Z+1). Deze stand moet met een paard behaald zijn voor de start van de opleiding en mag niet ouder zijn dan 10 jaar.
