Paardrijden is om meerdere redenen belangrijk voor jou. Kun je dat uitleggen? 

“Als ik niet zou rijden, denk ik dat ik lichamelijk veel minder zou kunnen. Ik heb meerdere beperkingen, met spastische diplegie als meest prominente. Dit wil zeggen dat mijn spieren heel strak en stijf zijn, vooral in mijn benen. Gelukkig is dat relatief constant, maar dat gaat niet vanzelf. Ik werk er hard aan om in vorm te blijven, doe aan fysieke trainingen en volg veel fysiotherapie. Wanneer ik echter een week of twee weken niet kan rijden, merk ik dat ik lichamelijk snel achteruit ga. In periodes waarin ikzelf of mijn paard geblesseerd was, merkte ik ook dat je het rijden niet zomaar kunt vervangen. Het zorgt ervoor dat je los blijft, je spieren worden opgerekt, je balans wordt getraind. Ik heb het echt nodig. Naast dat het mijn topsport is, is het ook mijn therapie.” 

Ben je vanwege die therapeutische rol ooit begonnen met rijden? 

“Ja eigenlijk wel. Ik ben op mijn vijfde begonnen en had vroeger meer met dieren dan met mensen. Ik vond het heerlijk om met paarden te werken. Net als ieder paardenmeisje ging ik het liefst elke dag naar stal. Ik heb op veel verschillende pony’s en paarden gereden op een boerderij, thuis in Grou. Daar heb ik veel van geleerd en op mijn twaalfde kreeg ik mijn eerste eigen pony. Toen ben ik bij de reguliere sport wedstrijden gaan rijden via de club. Tijdens de clublessen deed ik ook mee met springen.” 

Je vond het vervolgens lastig om de overstap naar de parasport te maken. Hoe zat dat? 

“Ja dat klopt. Ik wilde niet zo’n stempel hebben. Ik wilde eigenlijk net zo zijn als de rest en ging super vaak over mijn grenzen heen. Ik kwam goed mee in de reguliere sport, dus waarom zou ik aangepaste sport gaan doen? Het probleem was ook dat ik niet precies wist wat het allemaal inhield. Toen ik eenmaal ervan geproefd had, ben ik snel bijgedraaid. In eerste instantie heb ik mezelf laten keuren zodat ik dispensatie kon krijgen voor de reguliere sport. Dat was in 2008 tijdens het NK in Hoofddorp. Voor die keuring moesten ze je zien rijden en daar werd ik toen uitgeroepen tot ‘meest gemotiveerde ruiter van de wedstrijd’. Dat was in een olympisch jaar en ik zag mensen om me heen die daarvoor aan het trainen waren. Toen dacht ik, ‘zo kan het dus ook’, en daarna is het balletje gaan rollen. Ik zocht altijd al graag een uitdaging en wilde het beste uit mezelf halen. Dat sloot hier mooi op aan.” 

En toen ging het vervolgens hard. 

“Nou ja, in 2009 reed ik mee op Indoor Brabant en in 2012 werd ik geselecteerd voor het KNHS Talentenplan. In 2013 volgde mijn eerste internationale wedstrijd, maar ik miste nog een paard met de juiste kwaliteiten. Eind 2013 kwam Uniek op mijn pad en toen ging het pas echt hard. Uniek is denk ik wel het meest bijzondere paard voor mij, omdat daar alles mee is begonnen. Het was heel bijzonder om te voelen hoe die klik er tussen ons vanaf het eerste moment direct was. Op het WK in Caen in 2014 wonnen we opeens tweemaal goud. Dat was fantastisch en zal altijd een van mijn mooiste kampioenschappen blijven.” 

Er was ook een keerzijde aan het plotselinge succes, toch? 

“Ja, dit legde een druk op die ik niet kende. Er werd opeens iets van mij verwacht en op een gegeven moment word je zelfs bang om te verliezen. Ik heb moeten leren incasseren en beide zijden van de medaille meegemaakt, de successen en de dieptepunten, maar dat hoort bij topsport.” 

Waren dieptepunten voor jou alleen resultaten of is er ook een periode geweest die je als dieptepunt bestempelt? 

“Dat was wel de periode na de Paralympische Spelen van Tokio, en eigenlijk begon het daarvoor al. Ik kreeg steeds minder plezier in het rijden en op de achtergrond speelden er meer dingen mee. Na Tokio raakte ik mijn paard kwijt en toen heb ik wel echt serieus nagedacht: ‘wat wil ik, nog op deze wijze door met de sport of zet ik er een punt achter?’ In dat proces heb ik begeleiding van een sportpsycholoog gehad. Op een gegeven moment maakte ik de keuze om door te gaan en vond ik een investeerder en sponsor in de persoon van Egbert van Hes, die bereid was een paard voor mij aan te kopen. In 2022 kon ik ruim een half jaar bijna niet rijden, door een heftige allergische reactie bij mijn paard. Toen ging het zowel lichamelijk als mentaal met mij heel slecht. Ik kon niet veel meer, alles kostte energie. Mijn lijf gaf aan dat het genoeg geweest was. Sindsdien probeer ik beter de balans te bewaken en die periode heeft me ook zeker wat gebracht.” 

Uiteindelijk kwam Eisma’s Royal Fonq N.O.P. (op foto's) in je leven. Hoe verliep dat? 

“In eerste instantie twijfelde ik of ik hem wilde proberen, want het is een hengst. Maar toen ik bij de poetsplaats stond, dacht ik al ‘wow die is wel heel lief en knap’, haha. En toen ik erop zat was ik helemaal om. Het was net als bij Uniek. Direct het eerste moment voel je, ‘dit is het’. Het blijft bijzonder dat je zo connect met elkaar.  

“Fonq is wel echt een mannetje. Hij laat goed merken dat hij er is en is wel een beetje de baas van de stal. Maar niet op een verkeerde manier. Hij kan pittig zijn, maar zal nooit gemeen worden. Je merkt soms wel dat hij bepaalde paarden, vooral merries, erg leuk vindt. Toch is het niet zo dat hij dan niet zijn werk blijft doen, al kan het wel gebeuren dat ik mijn handen vol heb aan hem. Maar we hebben een ongelooflijk sterke band en vullen elkaar goed aan. Fonq staat op stal in Bree, net over de grens in België, waar ik samen train met Lynn Dohmen.”  

Van Hes staat als eigenaar te boek en zo word je dus vanuit Friesland nog altijd goed ondersteund. 

“Vanuit Friesland word ik wel echt gedragen. Dat vind ik heel leuk, ondanks dat ik al een lange tijd in Brabant woon, in eerste instantie vanwege Uniek en later vanwege mijn vriend. In Friesland leven veel mensen met me mee. Ik vergeet dat zeker niet. Als ik naar Friesland ga, is het nog steeds als thuiskomen voor mij. Egbert komt daar inderdaad ook vandaan. Hij komt wat meer uit de voetbalwereld, maar vindt het fantastisch om dit allemaal samen mee te maken. Wij klikken heel goed met elkaar en kunnen over veel dingen praten. Ik leer van hem en hij leert ook van mij. Ik ben hem heel dankbaar voor alle kansen die ik krijg. Verder krijg ik nog altijd veel steun van mijn ouders, en ook van mijn tweelingbroer en vriend. Die waren er in Parijs eveneens bij.” 

Hoe heb je Parijs ervaren? 

“Parijs was fantastisch! Alleen al de locatie was uniek, zo mooi bij Versailles, met die prachtige achtergrond. Ook bij de Paralympische Spelen was er veel publiek aanwezig en iedereen kon er weer bij zijn, in tegenstelling tot Tokio. Sportief ging het ook geweldig. Ik was zo trots op Fonq. Hij had voordat hij bij mij kwam niet heel veel wedstrijdervaring en zette echt zijn beste beentje voor. Omdat ik de afgelopen jaren uit een diep dal moest klimmen, waren dit hele emotionele en intense Spelen voor mij. Ik ben er heel trots op dat ik dit met mijn team heb kunnen bereiken. Het enige jammere was dat we in de kür net naast het goud grepen. Dat zou mijn eerste gouden paralympische medaille zijn. Die hoop ik nog wel een keer af te vinken.”  

Dat zou dan in Los Angeles 2028 kunnen gebeuren. Eerst volgt er in september nog het EK in eigen land, op het NHC in Ermelo. Je bent zelfs ambassadeur van het EK. Wat betekent dat voor je? 

“Ik vind het allereerst een eer dat ik daarvoor gevraagd ben. Daar komt ook wat druk bij kijken, want als ambassadrice is het wel fijn als ik daar ook mee kan rijden, haha. Dat is natuurlijk niet vanzelfsprekend. We zullen ons gewoon moeten plaatsen en Fonq en ik zullen onszelf telkens weer moeten bewijzen. De ervaring leert dat in onze discipline de druk vaak hoger is om in het team te komen dan tijdens het kampioenschap zelf. Ik merk dat ik tijdens zo’n kampioenschap altijd wat vrijer kan rijden. Het is in Nederland zo lastig om überhaupt in het team te komen. Er hangt veel vanaf, niet alleen de plaatsing voor het kampioenschap zelf, maar bijvoorbeeld ook de ondersteuning vanuit NOC*NSF.”  

Kun jij als ware ambassadeur vertellen waarom mensen naar het EK moeten komen? 

“Ik denk dat dit een hele mooie kans is om de sport te laten zien in Nederland en een visitekaartje af te geven. Allereerst denk ik dat Ermelo een hele mooie locatie is en alle faciliteiten heeft om er een mooi kampioenschap van te maken. Het niveau is enorm gestegen. Tien jaar geleden waren er grote verschillen en nu is alles niet alleen beter, maar ook naar elkaar toegegroeid."

“Ik denk dat dit EK een mooi beeld gaat geven hoe de wisselwerking tussen paard en ruiter kan zijn, en dat op een hele mooie, organische manier, met harmonie, zonder dat er sprake is van forceren. Daarin kan de parasport een mooi voorbeeld zijn. Voor mij is die wisselwerking heel mooi. Als zo’n krachtig vluchtdier wil, heb je niks te melden, zeker met mijn handicap. Dat je dan toch zo kunt samenwerken blijft bijzonder. Mij geeft dat niet alleen plezier en een gevoel van vrijheid, maar ook zelfvertrouwen.”