Veel ruiters verwachten het niet op een landelijke wedstrijd, maar een dopingsteekproef bij het paard is willekeurig en iedereen kan hiervoor uitgekozen worden. Dus van een tienjarig ponyruitertje tot een professional die met meerdere paarden op concours is. “De meeste mensen verschieten wel een beetje als ik ze aanspreek”, vertelt dierenarts Caroline van der Ploeg. “Ik leg dan meteen uit dat ze niet zijn uitgekozen met een reden, maar dat het een steekproef is.”

De meeste ruiters hebben het beste voor met hun paard. Een positieve dopingtest is vaak een verrassing. Er staan veel meer stoffen op de dopinglijst dan veel mensen denken. Daarom is het goed deze eens onder de loep te nemen.

Wilgentakken

Er zijn tegenwoordig veel paardenhouders die hun paard wat wilgentakken te knabbelen geven. Als je ook wedstrijden rijdt, is dat niet zo verstandig om dat vlak voor een concours te doen. “Wilgentakken hebben een pijnstillende en koortswerende werking. Het kan dus zeker zo zijn dat je paard zich beter voelt na het knabbelen aan wilgentakken.” Wilgentakken bevatten salicine. Het lichaam zet dit om in salicylzuur, een verwante stof aan acetylsalicylzuur, het werkzame bestanddeel van aspirine. Deze stof heeft ontstekingsremmende, pijnstillende en koortsverlagende eigenschappen en mag niet aangetroffen worden bij een dopingcontrole.

Kruidenmengsels

“Kruidenmengsels lijken onschuldig, maar besef goed als je ze voert dat er lang niet altijd wetenschappelijk onderzoek naar is gedaan. Helemaal als je te maken hebt met een niet-gereguleerd productieproces. Dan weet je niet precies hoeveel er van wat in zit.”

Zo zijn er verschillende kruiden die op de ‘verboden stoffen lijst’ staan. Te veel om allemaal op te noemen, maar Van der Ploeg geeft ons de meest voorkomende: “Duivelsklauw wordt veel gebruikt bij artrose. Kamille werkt tegen stress, kamillethee en groene thee bevatten cafeïne, pepermunt heeft een maskerende werking, maar ook thijm en brandnetels komen veel voor in kruidenmengsels en staan op deze lijst. Net als berkenschors en blauwe bosbessen.”

Supplementen

Veel van de bovengenoemde kruiden zitten ook in supplementen. “Het is tegenwoordig in de mode om een paard allerhande supplementen te geven. Het is hierbij heel belangrijk om deze in ieder geval te kopen bij een betrouwbare bron. Je moet weten wat erin zit en in welke concentratie, en hoe dat is gecontroleerd. En dan nog kan het soms per batch wat verschillen. In de wortel van een plant zit namelijk altijd een hogere concentratie van de stof dan in het blad.”

Ook als supplementen gewoon in de winkel staan, betekent dit niet dat je ze zonder gevolgen kunt geven aan je paard. “Het is belangrijk om te weten of er verboden stoffen in zitten en wat de wachttijd is. Deze is vaak minimaal vijf dagen, maar afhankelijk van de hoeveelheid en gebruiksduur kan dit oplopen. Zoek dit dus goed uit als je je paard iets gegeven hebt.”

Mokzalf

Iets waar veel ruiters ook niet bij stil staan, is dat je niet zomaar een mokzalfje op je paard kan smeren en vervolgens met datzelfde paard op concours kunt gaan. “In mokzalf zitten vaak corticosteroïden. Deze stof kan gebruikt worden om prestaties te bevorderen, omdat het pijn kan maskeren. Als zo’n stof wordt aangetroffen dan heb je vaak wel een probleem, want wij kunnen niet zien of dit door een mokzalfje komt of doordat het paard iets ingespoten is.”

Van der Ploeg vertelt dat in veel andere zalven DMSO verwerkt kan zitten. Deze stof zorgt ervoor dat een stof diep in de huid kan doordringen, maar heeft daarnaast pijnstillende eigenschappen.

Van mens naar paard

Het hoeft niet altijd zo te zijn dat de verboden stof direct aan het paard is gegeven. “Stel dat een ruiter zelf een verboden stof, van bijvoorbeeld verdovende middelen, aan zijn handen heeft. Als hij dan met diezelfde handen het bit in de mond van zijn paard doet, dan kan deze stof ook in je paard terechtkomen.” Een ander voorbeeld is van ruiters of grooms die de gewoonte hebben in de stal van hun paard te plassen. Als die persoon bijvoorbeeld medicijnen slikt of drugs heeft gebruikt, kan dat in het bloed van het paard terechtkomen.

Kruisbestuiving

Een puntje om rekening mee te houden is kruisbestuiving. Staat een paard even in een andere stal en likt het de voerbak schoon van een paard dat supplementen of medicijnen krijgt, dan kan hij het dit ook binnenkrijgen. Datzelfde geldt voor een voerschep en medicijnen die nog aan de handen kunnen zitten van degene die voert.

Bovenaan de lijst met aangetroffen stoffen staan: de ontstekingsremmer en pijnstiller Metacam, Fenylbutazon – eveneens een pijnstiller en ontstekingsremmer – en Azepromazine, een kalmerend middel voor paarden. Het is altijd belangrijk om goed de wachttijd voor al deze stoffen op te vragen als je ze toedient.

Van der Ploeg heeft een duidelijke boodschap voor iedereen die op concours gaat. “Weet wat je je paard geeft. Als je twijfelt, zoek dan op of een stof op de lijst staat van verboden stoffen. Ook als je een paard voor een ander rijdt, want je bent als ruiter zelf verantwoordelijk. Vraag je af of je wel op concours moet gaan als je paard veel supplementen nodig heeft, of dat het misschien verstandiger is om hem thuis te laten. Houd er ook rekening mee dat de lijst met ongeoorloofde stoffen blijft veranderen. Een stof die er nu niet op staat, kan er over een paar maanden ineens wel op staan en andersom.”